Alper Gezeravcı, toplumsal medya platformu Instagram hesabından uzayda temel gereksinimlerin nasıl giderildiğine ve istasyona ait soruları yanıtladı
Soru: Tam olarak neredesiniz, pozisyon?
Gezeravcı: Yerden 400 kilometre (km) yüksekte, ISS istasyonunda, istasyon dakikada 500 km yer değiştirdiği için tam pozisyon mümkün değil.
Soru: Atmosfere giren her şey yanıyor, eriyor, uzay aracı hangi unsurdan yapılmış ki bir şey olmuyor?
Gezeravcı: Seramik ve karbonfiber türevlerinden, ısı dayanımı yüksek dış kaplama mevcut.
Soru: Dönüşte 5 santimetre uzunluk uzaması olacak mı?
Gezeravcı: Uzun mühletler kalınsaydı mümkün olurdu lakin 14 günde pek bir şey değişmez. Bu ortada uzay uzaması önemli sıhhat sıkıntısıdır, bilginize.
Soru: UUİ’den hangi gezegenler görülebiliyor?
Gezeravcı: Ara münasebetiyle çıplak gözle gezegenlerden yalnızca Ay görülebilir.
Soru: Adıyaman tütünü ekmeyi unutma.
Gezeravcı: Birtakım bitkilerin ekimi yapılıyor ve fizyolojisi incelenecek lakin maalesef bu bitki Adıyaman tütünü değil.
Soru: Uzayda 7 gün, dünyada 7 yıl mı sahiden?
Gezeravcı: Günde 16 gündüz ve gece geçirilse de gerçekte tıpkı vakit dilimindeyiz. Birebir yani 🙂
Soru: Bu uzay aracının çekimi dron ile mi yapılıyor? Nasıl?
Gezeravcı: Uzay istasyonu kameralarıyla ve yerden yüksek çözünürlüklü kameralarla zum yapılarak.
Soru: Sabri abinin toplarını getirmeyi unutmayın.
Gezeravcı: Milletlerarası uzay istasyonu 400 km yükseklikte. Aşağıdakileri toplamışlar, kalanlar biraz daha yüksekte. Ay seyahati olursa anca o denli.
Soru: 2024 Lisans KPSS’de soru olarak gelir misiniz?
Gezeravcı: Planlanan, gerçekleşen ve varış tarihlerine dikkat edin.
Soru: Neden 36 saat sürdü seyahat, mühlet fazla değil mi?
Gezeravcı: Varış noktası yani UUİ 400 km yükseklikte, 28 bin km süratle hareket ediyor. Roket fırlatıldığında şimdi onuncu dakikada 200 km yüksekliğe çıkmıştı bile fakat dakikada 500 km yer değiştiren UUİ ile birebir noktaya varmak, suratları eşitlemek ve bunu tek seferde yapmak 36 saat sürüyor şu anki teknolojiyle.
Soru: Dönüş ne vakit?
Gezeravcı: 3 Şubat olarak planlandı fakat özgür düşme halinde olacağı için hava durumuna bağlı olarak değişiklik gösterecektir.
Soru: Berber Türk mü?
Gezeravcı: Mikhail Borisovich Kornienko – Rus – 1960 doğumlu.
Soru: Tuvalet işi nasıl oluyor?
Gezeravcı: Elektrikli süpürge üzere vakum yapan sistemler mevcut, dışkı havada uçmak yerine çekiliyor.
Soru: Sıvılar nasıl dağılmadan duruyor?
Gezeravcı: Yüzey tansiyonu hasebiyle dağılmıyor (Sıvılarda yüzey tansiyonu yazarak araştırabilirsiniz).
Soru: Yemek nereden geliyor?
Gezeravcı: Hazır halde dünyadan geliyor.
Soru: Nasıl?
Gezeravcı: Kargo misyonlarıyla ve yolculu misyonlarla.
Soru: Yemeğin mideye inmesi yer çekimsiz ortamda nasıl oluyor?
Gezeravcı: Peristaltik hareket ismi verilen ve otonom çalışan kaslarla yemek hareket ettirilir, yemek borusu ve bağırsaklarda besinin hareketi bu halde sağlanır. Yer çekimiyle alakası yoktur.
Soru: Yer çekimsiz ortamı tanım edebilir misiniz?
Gezeravcı: Su altında olmak üzere.
Soru: Mide bulantısı var mı?
Gezeravcı: Vertigonuz yoksa sorun olmaz.
Soru: Geri dönüşte kapsül rastgele bir yere mi iniyor?
Gezeravcı: Hayır, UUİ’nin 28 bin kilometre/saat suratı hasebiyle fizikteki eğik atış hareketi üzere bir hareketle başlayıp atmosfere girdikten sonra açılan 2 adet paraşütle dikey harekete dönüşecek olan geri dönüş yolu hesaplanarak, düşüş noktası evvelce tespit edilerek planlanıyor. Düşüş esnasında karşılama takımı su üstünde düşüş noktasında hazır bekliyor. Sayfamda Axiom 1’in dönüş görüntüsü mevcut, inceleyebilirsiniz.
Soru: Yüksek sürat münasebetiyle kenetlenme güç oldu mu?
Gezeravcı: Hayır, 400 kilometre yükseklikte atmosfer kuralları olmadığı için (rüzgar, hava direnci vs.) bir sorun oluşmuyor.
Soru: Kenetlenme esnasında son yaklaşma için hareketi ne sağlıyor?
Gezeravcı: Newton maddelerinden, tesir reaksiyon prensibiyle uzay aracından, hareket etmek istediğiniz istikametin aksi tarafta sıvılar püskürtülür. Sıvının püskürtüldüğü tarafın aksi tarafında ittirilirsiniz.
Soru: Uyku nasıl?
Gezeravcı: Sayfamdaki görüntülerde görebileceğiniz hallerde, kendinizi sabitleyerek uyuyabilirsiniz lakin yer çekimi olmadığından suda uyumak üzeredir. Beden tartınız üzerinize çökmediğinden ağrısız rahat uyursunuz.
Soru: Roket 70 metreydi, kapsül küçücük, kalanı nerede?
Gezeravcı: 3 kademeli ateşleme sistemi mevcut, içerisinde bol ölçüde yakıt ve motorlar bulunan birinci 2 kademe vazife başlangıcından kısa bir mühlet sonra ayrıldı. Bu kesimlerden birincisi otomatik geri dönüş yaptı, ikincisi denetimli bir formda imha edildi. Geriye yalnızca kapsül kaldı.
Soru: Günde 16 gece, 16 gündüz nasıl oluyor?
Gezeravcı: UUİ’nin suratı hasebiyle dünyanın etrafı 90 dakikada bir tam tıp dönülmektedir. Hasebiyle dünya üzerinde bir buçuk saatte bir defa gece ve bir kere de gündüz yaşanan bölgeler üzerinden geçilmektedir. 24 saatte yaklaşık 16 çeşit atılmaktadır.
Soru: Şu anda UUİ’de kaç kişi var ve ne kadar kalıyorlar?
Gezeravcı: Şu anda Alper Gezeravcı ile birlikte toplam 11 kişi bulunmakta olup Axiom 3 astronotları dışındaki 7 astronot, 6 ay boyunca orada kalıp sonrasında dönüyorlar.
Soru: Oksijen nereden geliyor?
Gezeravcı: Elektroliz sistemiyle su, oksijen ve hidrojene parçalanıyor.
Soru: UUİ, nasıl bir yer?
Gezeravcı: Sayfamda görüntüsü mevcut olup adeta dev bir laboratuvardır. Dünyadan 400 kilometre yüksekte olup 28 bin kilometre/saat süratle hareket etmektedir. 16 ülke tarafından uzayda birleştirilerek yapılmıştır, yaklaşık 450 ton yükünde olup daima ekleme yapılmaktadır. 150 milyar dolardan fazla maliyeti olan tesis, yaklaşık futbol alanı büyüklüğündedir.
Soru: UUİ’de ne yapıyorlar?
Gezeravcı: Deney ve müşahede.
Soru: Hiç kobay gönderildi mi UUİ’ye?
Gezeravcı: (Uzaya) 1961 yılında Sovyetler Birliği’nin bir köpek, kimi fare cinsleri ve kurbağalar gönderdiği kayıtlarda mevcuttur (Korabl-Sputnik 4).
