İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı 2019 seçimlerinde CHP adayı Ekrem İmamoğlu’na iki sefer yenilen AKP’nin, 2024 seçimlerinde oyuncu değişikliğine giderek Murat Kurum’la talihini deneyecek olması, yeterli yönetişim kitabının kapağının hiç açılmamış olduğunu gösterir.
1999 Marmara Depremi’nden beri büyük zelzele riski yakınsanan İstanbul’da yaşanan kentsel kıyımın ortaklardan biri; Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ise bir başkası de kısa ismi TOKİ olan Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı…
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2017’de Esenler Belediyesi’nde yaptığı bir konuşmada “İstanbul’a ihanet ettik. Hala da ediyoruz” derken kimleri kastediyordu hala öğrenemedik!
Murat Kurum, 2009-2018 yılları ortasında T.C. Başbakanlık Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı iştiraki Emlak Konut GYO AŞ Genel Müdürlüğü ve İdare Heyeti Üyeliği vazifelerinde bulundu.
2018 yılında Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı olarak girdiği Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nden İstanbul Belediye Lider Adayı olarak çıktı.
Ülkenin en büyük sorunu haline dönüşmüş konut meselesini çözemeyen AKP iktidarının birinci derece sorumlularından Kurum üzere bir isim mega kent İstanbul’a aday gösterilebiliyorsa, “iyi yönetişim” karnesi belediye lider adayı belirlemede ölçü olmuyor demektir.
Bir umut diyelim, yararlananlar olacaktır!
1980’lerden beri “yönetim kalitesine” odaklanan çalışmaları ile tanıdığımız ARGE Danışmalık İdare Konseyi Lideri Dr. Yılmaz Argüden’in kurucu lideri olduğu Argüden Yönetişim Akademisi Vakfı’nın “Belediye Yönetişim Karnesi-2023” çalışması, toplumsal kavrayışa katkı sağlayabilir.
Dr. Argüden ve bu çalışmayı gerçekleştiren takımdan Dr. İnan İzci ve Dr. Erkin Erimez ile geçtiğimiz akşam biraraya geldik.
İstanbul’un 27 ilçe belediyesinin 2018 yılı ile 2023 yılı bilgileri, 14 değişik açıdan 227 soruyu kapsıyor.
Argüden’e birinci sorumuz “Belediyelerin karne notu ortalaması” oldu.
Maalesef ortalama son 5 yılda lakin 5.6’ya çıkabilmiş.
En yüksek puanı alanlar bile belirlenen “iyi yönetişim” kriterlerinin lakin yüzde 75’ine ulaşabiliyorlar.
Tutarlılık, sorumluluk, hesap verebilirlik, adillik ve kapsayıcılık, şeffaflık, tesirlilik, katılımcılık prensiplerine ahengi gösteren “iyi yönetişim” karnesi son 5 yılda büyük farklılıklar içermiyor.
Karşılaştırılan periyotta en yüksek puanı alan belediye 2018 yılında Avcılar, Bağcılar ve Kadıköy’den ibaret olurken, 2013 yılında bunlara Beşiktaş (CHP), Çekmeköy (AKP), Maltepe (CHP), Sarıyer (CHP), Sultanbeyli (AKP) ve Şişli (CHP) de eklenmiş.
Aynı periyotta “etkinlik ve verimlilik”, “kaynak kullanımı” kriterlerinde küme düşen ilçe belediyelerinin başında Arnavutköy (AKP) geliyor.
Kanal İstanbul projesi arazi içinde kalan Arnavutköy Belediyesi, Haşim Baltacı’dan öteki belediye lideri görmedi.
Kapanan Refah ve Fazilet Partisi’nden sonra AKP’nin kurulmasıyla birlikte, Arnavutköy Kurucu Belde Lideri olan Baltacı, 2004 yılından beri de tüm Arnavutköy belediye seçimlerden lider olarak çıktı.
Eski AKP İstanbul Vilayet Lider Yardımcısı Dr.Hakan Bahadır’ın lider olduğu Bahçelievler belediyesi (AKP) çok daha enteresan bir durum sergiliyor.
Öyle ki “temsil ve katılımda” en alt puan olan 125-250 aralığındaki yerini korurken, son 5 yılda “sorumluluk ve duyarlılık” kriterinde sıçrama yaparak 0-125 aralığından 500-625’e atlıyor.
Ulusal Ağlar Dünya Lideri seçilerek dünyanın en yaygın sürdürülebilirlik platformu olan UN Küresel Compact’ın ve 70’i aşkın kurumsal şirketin idare heyetinde yer almasının yanı sıra, yatırım bankası Rothschild & Co. Türkiye İdare Heyeti Lideri da olan Argüden, araştırmayla ilgili olarak “Belediyelerde iç kontrolde ilerleme yok, katılımcılık ise gerilemiş” yorumunu yapıyor.
Uzağa gitmeye gerek yok.
Argüden Yönetişim Akademisi Vakfı kuruluşundan örnek vereceğim.
1971’de eğitime başlayan Boğaziçi Üniversitesi (BÜ)’nün mezunları okulun kuruluşundan sırf 8 yıl sonra Boğaziçi Üniversitesi Vakfı (BÜVAK)’nı kuruyorlar.
BÜVAK 1981’den sonra öğrencilere burs vermeye başlıyor.
Kurucu Rektör Prof.Dr. Abdullah Kuran’ın dönemi…
BÜVAK’ın güçlenmesinde aktif bir rol oynadığını söyleyen Argüden, “Yakaladığımız fiyatsız kaliteli eğitim fırsatını gelecek jenerasyonlara aktarmak istedik. 1980’lere geldiğimizde Mezunlar Derneği BÜMED olarak yerleşkenin içinde 8 bin metrekare toplumsal tesisimizi yaptık. Okula 40 milyon dolarlık yatırım getirdik.” diyor.
Sözünü ettiği toplumsal tesisin Rektörlük tarafından Şubat 2023’de BÜMED’den aldığını, binanın emniyet güçleri nezaretinde boşalttığını anımsatarak devam ediyor:
“İş dünyasında, kurumlarda düzgün yönetişim kültürünün gelişmesi ve yaygınlaşmasını sağlamak üzere 2014 yılında BÜVAK bünyesinde koşullu bağış kabul eden Argüden Yönetişim Akademisi Fonu oluşturmuştuk.”
Boğaziçi’nde 2016 yılı itibariyle karşı atakları başlıyor.
2012 yılında BÜ Rektörlüğü’ne atanan Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu 2016 ‘daki rektörlük seçimlerinde 403 iştirakçinin 348’inin oyunu almasına karşılık, yine rektör atanmıyor.
Bu misyona Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla Prof.Dr. Mehmet Özkan getiriliyor.
Devamını biliyorsunuz…
Özkan’dan sonra BÜ’de ipler üzücü geriliyor.
BÜ’ye okul dışından Cumhurbaşkanlığı kararı ile Ocak 2021’de Prof.Dr Melih Bulu rektör olarak atanıyor.
Adı “kayyum rektöre” çıkan Bulu 7 ay bu misyonda kalabiliyor. Yerine yardımcısı Prof.Dr. Naci İnci getiriliyor.
“Kavgalı konuta kız verilmez” diye bir atasözümüz var ya, Argüden, Barbarosoğlu’na yapılanı gördükten sonra kurallı bağış fonunu BÜVAK bünyesinden çıkartıyor.
ARGE Danışmanlık çatısı altında kurulan Argüden Yönetişim Vakfı olarak bağış toplamayı sürdürüyor.
İyi yönetişim modelini oluşturan prensiplerin temelinde inanç yatıyor.
Bir kuruma bağış yapmak, bir partiye oy vermek ya da sermaye yatırımı yapmak için evvel itimat olacak!..
